Trường THPT Châu Văn Liêm mới trùng tu xây dựng đã xuống cấp
Quyết định phê duyệt thiết kế kỹ thuật thi công và dự toán công trình Trường THPT Châu Văn Liêm được Chủ tịch UBND TP Cần Thơ ký ngày 17/4/2017. Theo đó, đầu tư trùng tu xây dựng trường THPT Châu Văn Liêm (quận Ninh Kiều) theo tiêu chí đạt chuẩn quốc gia với quy mô 1.600 học sinh, gồm 40 phòng học, các phòng bộ môn, chức năng, thư viện, truyền thống, nhà đa năng. Tổng diện tích 17.865,9m2, trong đó xây dựng 5.930,8m2 (xây mới 4.792,8m2, trùng tu 1.138m2). Giá trị dự toán ban đầu hơn 96 tỷ đồng và đến ngày 30/11/2017 được điều chỉnh lên 96.775.719.000 đồng, gồm chi phí xây dựng, thiết bị, chi phí khác từ ngân sách thành phố. Dự án thực hiện đến năm 2018, yêu cầu chất lượng đảm bảo sử dụng trên 50 năm.
Trường THPT Châu Văn Liêm được xem là ngôi trường cổ nhất TP Cần Thơ do người Pháp xây dựng. Ban đầu trường có tên Collège de Can Tho, năm 1917 đổi thành Trung học Phan Thanh Giản, sau năm 1975 mới có tên Trường THPT Châu Văn Liêm. Đây là ngôi trường đạt chuẩn quốc gia bậc THPT đầu tiên của Cần Thơ và được tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới.
Năm 2015, trường xuống cấp và Công ty Arep (Pháp) tư vấn đề xuất phương án trùng tu. Sau nhiều bàn thảo, UBND TP Cần Thơ quyết định đập bỏ phần lớn để xây mới, chỉ giữ lại để trùng tu một dãy phòng học và ngôi nhà văn phòng Ban giám hiệu. Dự án do Ban 2 làm chủ đầu tư.
Trúng thầu thi công xây dựng là liên danh Công ty Cổ phần Xây dựng Trần Gia và Công ty TNHH Xây dựng thương mại Vạn Thịnh Phát với giá 75.881.391.000 đồng; Hợp đồng ký với Ban 2 ngày 3/8/2017. Trúng thầu cung cấp lắp đặt thiết bị là liên danh Công ty TNHH HTV Sản xuất Thương mại Dịch vụ Dazhu và Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Liên Thành Phát với giá 5.478.560.000 đồng; Hợp đồng ký với Ban 2 ngày 8/11/2017.
Các hợp đồng được thực hiện cơ bản trong năm 2018, từ đầu năm 2019 đi vào giai đoạn hoàn thiện. Ngày 26/12/2019, công trình được nghiệm thu đưa vào sử dụng. Thế nhưng từ đầu năm 2019, Ban giám hiệu Trường THPT Châu Văn Liêm đã đối diện với thực trạng công trình trăm tỷ đồng xuống cấp thê thảm, một số thanh gỗ đã bị mối ăn rớt xuống, các cấu kiện sắt không đảm bảo an toàn. Từ ngày 2/4/2019 đến 7/8/2020, Hiệu trưởng và Phó hiệu trưởng trường THPT Châu Văn Liêm đã phải thay nhau ký 16 văn bản gửi Ban 2 đề nghị xử lý các sai sót trong quá trình thi công nhưng không nhận được trả lời. Các công văn này phản ánh: Tường nứt, gạch lát bể, cửa thấp, mái ngói dột, nước đọng nhiều chỗ ở hành lang và nhà vệ sinh, ống nước bể, bồn cầu rò rỉ, quạt trần trong phòng học rơi xuống, tủ âm tường nghiêng không đóng được cửa, máng xối hư…
Bàn ghế học sinh vẫn khung sắt, mặt bằng gỗ xấu
Kiểm toán Nhà nước khu vực V vào cuộc và ngày 11/11/2020 ban hành Thông báo kết quả kiểm toán tại Ban 2, qua đó chỉ ra nhiều sai phạm, cụ thể: Qua kết quả kiểm tra đo đạc thực tế tại công trình, lấy mẫu gỗ gửi giám định cho thấy có một số vật liệu gỗ, thiết bị, chi tiết kiến trúc, kết cấu không đúng với thiết kế nhưng vẫn được chấp nhận nghiệm thu là chưa đúng. Làm giảm chất lượng công trình, có thể gây nguy hiểm trong quá trình sử dụng và không đảm bảo mỹ quan; Tường bị nứt, thấm, bong tróc sơn nhiều vị trí ở các khối phòng; Các bông gió, gạch gốm trang trí dính nhiều vữa trong quá trình thi công vẫn không được làm sạch; Tủ điện các tầng không khóa, các mối nối điện không được che kín; Các phòng vi tính, thí nghiệm lý, sinh: dây điện đi dưới nền không được đặt kín khít trong ống, không có thiết bị chống giật”.
Đặc biệt đối với vật liệu gỗ, qua kiểm tra chọn 8 mẫu gỗ gửi giám định bao gồm 2 mẫu cửa khối H, 2 mẫu li tô khối A, 4 mẫu mặt bàn ghế phòng 11A2 và 12 D3, kết quả giám định có 7/8 mẫu gỗ kiểm tra không đạt theo thiết kế được duyệt và hợp đồng. Ngoài sai sót về nhóm gỗ, thì cửa đi của phòng văn phòng (khối H khu hiệu bộ) đã bị mối ăn hơn 80% thanh khung bao ngang, phát hiện thêm 2 cửa cũng có dấu hiệu mối ăn. Các lá sách cửa sổ khối A bị co ngót, không kín khít, bị nứt, vỡ, bề mặt không được bào, chà nhám như chỉ dẫn trong thiết kế, khoảng cách các lá sách thưa hơn so bản vẽ thiết kế, số lá sách thiếu so với thiết kế và cửa cũ (cửa sổ là 25/28), các khung bảo vệ bị méo không kín khít.
Biên bản nghiệm thu ngày 20/3/2019 giữa Ban 2, Tư vấn giám sát và Liên danh nhà thầu đánh giá bàn ghế “đúng theo thiết kế”
Tất cả cánh cửa không tạo rãnh âm dương mà lắp thêm thanh nẹp che giữa 2 cánh cửa, các thanh này không chắc chắn, bị bong bật nhiều thiếu thẩm mỹ (khối C). Các thanh li tô gỗ bị lỗi nhiều như nứt, tét và mái ngói bị võng, lượn sóng ở trục 1 và 4 khối A, máng xối khu vệ sinh khối G dày 0,45mm/thiết kế 1mm. Kiểm toán đánh giá mục tiêu của dự án chưa đạt được đầy đủ do trong quá trình thực hiện đầu tư xây dựng có sai sót dẫn đến trường được xây mới (chưa hết bảo hành) nhưng có nhiều chi tiết hư hỏng gây mất mỹ quan và có nhiều dư luận xấu đối với công tác quản lý.
Từ đó, Kiểm toán kiến nghị giảm thanh toán với số tiền 2.154.270.272 đồng và xử lý 10.382.012.387 đồng là giá trị gỗ đầu tư tại trường. Xử lý bằng cách kiểm tra đối với tất cả các thiết bị, cấu kiện bằng gỗ (cửa sổ, bàn ghế, vì kèo, xà gỗ, li-tô...) tại Trường THPT Châu Văn Liêm để phát hiện các sai phạm về loại gỗ không đạt theo hồ sơ thiết kế duyệt và hợp đồng kinh tế đã ký như kết quả kiểm toán chọn mẫu đã phát hiện, tính toán lại mức độ an toàn của công trình và khắc phục hậu quả việc không thực hiện đúng hồ sơ thiết kế duyệt và hợp đồng kinh tế đã ký.
Sai phạm nghiêm trọng là toàn bộ bàn ghế được thiết kế và đấu thầu bằng gỗ thao lao thuộc nhóm 3 nhưng bị tráo mặt bằng gỗ bạch dương nhóm 7 và gáo trắng nhóm 8 còn khung bằng sắt mỏng. Tổng trị giá 2.285 chiếc bàn ghế học sinh, giáo viên, bàn vi tính theo thiết kế bằng gỗ có giá 2.070.744.000 đồng. Phần gỗ dùng trong xây lắp là các cấu kiện như cửa, vì kèo, xà, li-to (rui, mè), tay vịn cầu thang trị giá 8.311.268.387 đồng cũng phát hiện gỗ xấu, chất lượng rất kém qua các mẫu lấy đem kiểm nghiệm.
Lạ lùng hơn, dù bàn ghế thiết kế gỗ tốt bị đánh tráo toàn bộ bằng vật tư xấu nhưng ngày 20/3/2019, biên bản nghiệm thu hoàn thành cung cấp lắp đặt thiết bị đưa vào sử dụng giữa Ban 2, Tư vấn giám sát và Liên danh nhà thầu lại cho rằng đúng theo thiết kế, số lượng và chủng loại các thiết bị theo hợp đồng và phụ lục hợp đồng đã được ký kết. Biên bản còn ghi: “Kiểm tra chứng chỉ xuất xưởng; xuất xứ tất cả máy móc thiết bị bàn ghế do liên danh nhà thầu lắp đặt thiết bị vào công trình”. Từ đó, việc thanh toán thực hiện theo hợp đồng đã ký là bàn ghế gỗ tốt.
Ngày 24/12/2020, UBND TP Cần Thơ có công văn yêu cầu Giám đốc Ban 2 khẩn trương tổ chức thực hiện kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước. Công văn yêu cầu Ban 2 kiểm tra tất cả các thiết bị, cấu kiện bằng gỗ, tính toán lại mức độ an toàn của công trình và khắc phục hậu quả việc thực hiện sai thiết kế.
Đến ngày 5/7/2021, Phòng Kế toán Ban 2 có báo cáo gửi UBND TP Cần Thơ cho biết, hầu như Ban 2 chưa tổ chức khắc phục các sai sót theo chỉ đạo. Về gói thầu cung cấp lắp đặt thiết bị, chưa thực hiện kiến nghị của Kiểm toán. Với số tiền xử lý 2.070.744.000 đồng, hệ thống máy tính đã bị thay đổi cấu hình so với cấu hình trúng thầu nhưng vẫn được nghiệm thu thanh toán theo cấu hình trúng thầu. Đối với bàn ghế học sinh theo thiết kế 100% gỗ nhóm 3, nhưng đã bị thay đổi thành gỗ nhóm 7, 8 và khung sắt hộp nhưng vẫn được nghiệm thu thanh toán 100% bằng gỗ nhóm 3.
Về gói thầu thi công xây dựng cũng chưa thực hiện kiến nghị của Kiểm toán. Báo cáo của Phòng Kế toán cho hay, số tiền phải xử lý 8.311.268.387 đồng là toàn bộ giá trị gỗ như cửa đi, cửa sổ, rui mè theo kết luận của Kiểm toán là bị thay từ gỗ nhóm 2 (căm xe) thành nhóm 5; phần này nhà thầu đã thừa nhận sai và cam kết khắc phục nhưng không thực hiện. Qua rà soát hồ sơ KCS và thực tế tại công trình nhận thấy toàn bộ 23 chủng loại vật tư được cấp thẩm quyền thẩm định phê duyệt và theo hợp đồng đã ký của gói thầu xây lắp cũng đã bị thay đổi trong quá trình thực hiện thi công như gạch xây, gạch lát nền, ngói, xà mạ kẽm, ống nước, kết cấu gỗ … đều bị thay đổi nhưng vẫn thanh toán theo đơn giá và chủng loại vật tư khi trúng thầu.
Chủ tịch UBND TP Cần Thơ chỉ đạo Sở Tài chính tham mưu thực hiện phê duyệt quyết toán dự án Trường THPT Châu Văn Liêm theo đúng quy định
Mới đây, ngày 28/2/2022, Ban 2 gửi UBND TP Cần Thơ báo cáo quá trình thực hiện kết luận kiểm toán và tiến độ thực hiện để đề nghị quyết toán. Báo cáo này có kèm một số biên bản cho biết đã thay những thiết bị và cấu kiện mà Kiểm toán Nhà nước lấy 8 mẫu gỗ gửi giám định, phát hiện gỗ tạp không đúng thiết kể. Chỉ dừng ở đó chứ chưa kiểm tra tất cả các thiết bị, cấu kiện bằng gỗ, tính toán lại mức độ an toàn của công trình và khắc phục hậu quả việc thực hiện sai thiết kế như UBND thành phố chỉ đạo.
Ngày 11/3/2022, Văn phòng UBND TP Cần Thơ có Công văn số 816/VPUB-XDĐT gửi Sở Tài chính truyền đạt chỉ đạo của Chủ tịch UBND về việc thực hiện quyết toán dự án Trường THPT Châu Văn Liêm. Trong đó, giao Sở Tài chính nghiên cứu đề xuất của Ban 2 để phối hợp đơn vị có liên quan tham mưu UBND thành phố thực hiện phê duyệt quyết toán dự án Trường THPT Châu Văn Liêm theo đúng quy định.
