“Nói hoài, nói mãi có thay đổi gì đâu”
Biết chúng tôi có ý định phỏng vấn về nỗi khổ khi phải ở bên dự án (DA) Đà Nẵng Center (do Công ty CP địa ốc Vũ Châu Long làm chủ đầu tư) “đắp chiếu” đến 14 năm qua, nhiều người dân sinh sống tại tổ 31 (P.Hải Châu 1, Q.Hải Châu) tỏ ra nản lòng. Bởi kể từ khi DA bắt đầu thì cũng ngần ấy thời gian họ phải sống trong cảnh khổ sở vì ruồi muỗi, rắn rết từ khu vực quây tôn của DA thoát ra ngoài. Người dân nhiều lần bức xúc phản ánh với mong muốn DA khởi động sẽ thay đổi bộ mặt khu dân cư, nhưng đâu lại vào đấy.
Đà Nẵng Center có vị trí siêu đắc địa với 3 mặt tiền đường Nguyễn Thị Minh Khai, Hùng Vương và Phan Châu Trinh. Chủ đầu tư “vẽ” DA là một khu căn hộ cao tầng để bán và cho thuê; khu trung tâm thương mại tiêu chuẩn cao cấp, khách sạn tiêu chuẩn 5 sao, khu trung tâm hội nghị… trên diện tích 7.878 m2, tổng vốn giai đoạn 1 gần 500 tỉ đồng. DA được cấp phép từ năm 2008, đến tháng 3.2011 sẽ hoàn thành. Tuy nhiên, kể từ thời điểm năm 2011, DA cũng dừng triển khai, rồi lại được gia hạn 24 tháng (từ tháng 10.2016 - 10.2018). Nhưng cũng từ đó đến nay, DA tiếp tục bất động, gây ra nhiều bức xúc cho người dân.
Theo ghi nhận của PV, hiện DA Đà Nẵng Center đã đào móng và thi công phần cọc. Tuy nhiên, do không có cửa thoát nước, cộng chiều sâu nhiều mét, khu vực DA trở thành ao tù gây ô nhiễm nghiêm trọng cho các khu vực xung quanh.
“Mang tiếng sống ở “trung tâm của trung tâm” Đà Nẵng, mà quanh năm chịu cảnh cứ chiều chiều muỗi bay vào nhà ồ ạt. Nếu không có bức tường ngăn cách, chắc rắn đã bò vào nhà dân. Nói hoài, nói mãi có thay đổi gì đâu”, một phụ nữ sống tại khu vực này không giấu được bức xúc. Còn ông Hoàng Công Chiêm, tổ trưởng tổ 31, cho biết Đà Nẵng đang bùng dịch sốt xuất huyết, người dân cứ nhìn thấy hồ nước đọng thành nơi nuôi muỗi là nhấp nhổm không yên. “Kiến nghị không biết bao lần rồi, giờ chỉ mong chủ đầu tư phát quang, dọn dẹp vệ sinh khu đất là dân mừng lắm rồi”, ông Chiêm thở dài.
Có vị trí đắc địa không kém và cũng “treo” suốt 14 năm qua là DA Viễn Đông Meridian (84 Hùng Vương, Q.Hải Châu) do Công ty CP tư vấn đầu tư và chuyển giao công nghệ Viễn Đông làm chủ đầu tư, được cấp giấy chứng nhận đầu tư ngày 6.5.2008. DA là khu căn hộ cao cấp 550 căn để bán và cho thuê; khu trung tâm thương mại, hội nghị… Theo giấy chứng nhận đầu tư, DA này có tổng vốn đầu tư 2.880 tỉ đồng; khởi công tháng 5.2008, hoàn thành đi vào hoạt động quý 2/2011. Năm 2019, DA đã được chuyển nhượng và đổi tên thành Trung tâm thương mại, văn phòng, khách sạn, căn hộ cao cấp Diamond Square với quy mô 31 tầng do Công ty TNHH MTV đầu tư Kinh Bắc - Đà Nẵng làm chủ đầu tư. Theo ghi nhận, đến nay bên ngoài DA là lớp hàng rào quây tôn. Bên trong DA chưa có bất cứ hạng mục nào, trở thành nơi cỏ dại mọc.
Đối diện Viễn Đông Meridian, DA khu phức hợp thương mại, văn phòng, khách sạn và chung cư cao cấp Golden Square với quy mô 36 tầng cũng “đứng bánh” trong nhiều năm. DA này của Công ty CP địa ốc Đông Á, được cấp giấy chứng nhận đầu tư năm 2008 trên khu đất 10.664 m2. DA từng được giãn tiến độ đến ngày 31.10.2018. Tuy nhiên, đến nay DA mới chỉ hoàn thành phần tường vây, 2 tầng hầm và 4 tầng nổi. UBND TP.Đà Nẵng nhiều lần làm việc với nhà đầu tư, cho phép chấm dứt hoạt động DA, chuyển nhượng đất và tài sản cho nhà đầu tư có năng lực hơn.
Tiến thoái lưỡng nan
Mòn mỏi chờ triển khai nhưng không thành, người dân xung quanh DA Đà Nẵng Center và Viễn Đông Meridian khấp khởi mừng khi vào năm 2018, TP.Đà Nẵng quyết định thu hồi 2 DA. Theo đó, HĐND TP.Đà Nẵng quyết định thu hồi đất DA Đà Nẵng Center để làm bãi đỗ xe 4 tầng ngầm kết hợp công viên phục vụ mục đích công cộng. Tháng 10.2018, UBND TP.Đà Nẵng cũng quyết định phê duyệt chi tiết tỷ lệ 1/500 quy hoạch khu vườn dạo tại khu đất DA Viễn Đông Meridian thành quảng trường với hàng loạt hạng mục phục vụ dân sinh như sân chơi, đường dạo, bãi đỗ xe ngoài trời…
Nhưng việc thu hồi cả hai DA này không hề dễ dàng. Năm 2021, UBND TP.Đà Nẵng đã báo cáo Thường trực Thành ủy Đà Nẵng thống nhất tiếp tục triển khai DA Viễn Đông Meridian và phê duyệt điều chỉnh quy hoạch 1/500 mới đủ điều kiện để chấp thuận chủ trương đầu tư. Riêng DA Đà Nẵng Center, do sơ bộ tính toán chi phí đền bù lớn (khoảng 850 tỉ đồng), UBND TP đã tạm dừng quy hoạch làm bãi đỗ xe kết hợp công viên công cộng, và đề nghị chủ đầu tư tiếp tục triển khai DA. Hiện nay, theo điều chỉnh quy hoạch chung được Thủ tướng phê duyệt, vị trí DA này quy hoạch đất sử dụng hỗn hợp.
Ông Tô Văn Hùng, Giám đốc Sở TN-MT TP.Đà Nẵng, cho biết đến nay các DA này vẫn đang chờ các chủ trương liên quan công tác đầu tư. Theo ông Hùng, luật Đất đai (điểm i, khoản 1, điều 64) đã quy định rõ việc xử lý các DA, khu đất chậm triển khai DA, nhưng trong quá trình đưa vào thực thi có nhiều vấn đề phát sinh. Theo ông Hùng, do đặc thù của TP nên dù các DA để đất trống, không triển khai nhưng cũng không thể thu hồi, bởi trước đây TP có tình trạng giao đất và cho thuê đất không có DA. Sau đó, chủ đầu tư mới lập quy hoạch, lập DA, lập thủ tục để tiến hành triển khai thi công công trình.
Ông Hùng cho rằng vướng mắc của các DA này phần lớn rơi vào các sai phạm theo Kết luận 2852 của Thanh tra Chính phủ, chủ yếu vướng về việc chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo đúng quy định. Vì không hoàn thành nghĩa vụ tài chính nên khi tiến hành các thủ tục hầu như không được giải quyết, như cấp phép xây dựng, cấp chủ trương đầu tư đều vướng… Ông Hùng cho hay Sở TN-MT đã có văn bản khuyến cáo chủ đầu tư cần cùng các sở, ngành tháo gỡ khó khăn, sớm đưa đất vào sử dụng. Trong trường hợp chủ đầu tư chây ì hoặc không đủ năng lực, đơn vị sẽ tham mưu UBND TP thu hồi.
Ngày 21.10 vừa qua, Phó chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng Lê Quang Nam cũng yêu cầu Sở TN-MT tổ chức thanh tra, kiểm tra toàn bộ các DA, công trình không đưa đất vào sử dụng hoặc tiến độ sử dụng đất chậm; đồng thời kiên quyết thu hồi đất đối với các DA, công trình đã chấm dứt DA đầu tư, đã hết thời hạn cho gia hạn sử dụng đất nhưng vẫn chưa hoàn thành đầu tư đưa vào sử dụng. Sở TN-MT có trách nhiệm tập trung nghiên cứu, tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, đẩy nhanh việc giải quyết các thủ tục hành chính để đôn đốc chủ đầu tư các DA khẩn trương thực hiện đầu tư, đưa đất vào sử dụng.
82 dự án vi phạm pháp luật
Sở TN-MT TP.Đà Nẵng vừa có báo cáo gửi Bộ TN-MT về việc công khai các trường hợp vi phạm pháp luật về đất đai. Theo đó, qua kiểm tra đã xác định 82 DA, khu đất có hành vi vi phạm pháp luật thuộc trường hợp phải gia hạn sử dụng đất 24 tháng theo quy định điểm i, khoản 1, điều 64 luật Đất đai 2013. Sở đã tham mưu UBND TP ban hành các quyết định gia hạn sử dụng đất 24 tháng theo đúng quy định. Các chủ đầu tư, người sử dụng đất đã nộp tiền gia hạn sử dụng đất vào ngân sách, với số tiền hơn 345 tỉ đồng.