Sơ đồ, tọa độ khai thác mỏ Suối Lại mở rộng được Bộ TN&MT cấp phép Ảnh: Người dân cung cấp
Không công khai ranh giới khai thác?
Theo đơn thư của bà Bùi Thị Dung tổ dân phố 32 phường Hà Khánh, gia đình ông bà sinh sống hơn 40 năm trên thửa đất số 52, tờ bản đồ số 13, được UBND thành phố Hạ Long cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất kí hiệu: CH 07617.
Từ năm 2017 đến nay, Công ty than Hòn Gai khai thác lộ thiên tại Khai trường 917 mỏ Suối Lại, sát cạnh phần đất nhà bà Dung. Công ty này thường xuyên nổ mìn gây nứt nhà ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống thường nhật của gia đình bà và nhiều hộ gia đình khác. Từ đầu tháng 8/2021, Công ty than Hòn Gai đã khoan, nổ, bốc xúc đất đá, cắt tầng khai thác gây sạt lở nghiêm trọng.
Bà Dung phản ánh: “Điểm sạt lở cách gia đình nhà bà khoảng 18m và độ sâu khoảng 170m khiến nhà đã bị nứt tường, sụt lún nền nhà. Nhà bị nghiêng, trần nhà bị rạn nứt, khi mưa bị dột, nước ngấm thấm vào tường. Gia đình tôi luôn sống trong lo âu và sợ hãi”.
Theo ghi nhận, phần tường nhà cấp 4 của gia đình bà Dung đang sinh sống bị nứt xé 2 mảng dọc kéo dài. Với hiện trạng này, ngôi nhà có nguy cơ sập bất cứ lúc nào, đe dọa đến tính mạng con người, nhất là các cháu nhỏ. Trong 5 năm qua, gia đình bà Dung đã phải sửa chữa gia cố nhà cửa nhiều lần.
Gần khu nhà bà Dung, ông Nguyễn Trung Dũng (80 tuổi tại tổ dân phố 32, phường Hà Khánh) cho hay, khai trường khai thác than của Công ty than Hòn Gai cách nhà ông 20 - 30m. Cuộc sống gia đình luôn cảm thấy bất an, nếu có những trận mưa lớn kéo dài, nhà ông có khả năng sẽ theo than xuống vực bất cứ lúc nào. Do công ty nổ mìn khai thác than khiến ngôi nhà đã bị sập hết ngói và trần, ông Dũng cho biết.
Các bà Trần Thị Luyến, Trần Xuân Thùy, Trần Thị Luân cho rằng, Công ty than Hòn Gai không công khai bản đồ ranh giới khai thác, ranh giới thu hồi đất, ranh giới an toàn mỏ Suối Lại cho người dân được biết. Vì thế, bao năm qua các hộ dân thấp thỏm “sống mòn” quanh khai trường của công ty.
Nhiều phụ huynh yêu cầu Công ty than Hòn Gai ngừng việc khai thác than gần khu vực nhà dân để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản. Giải quyết đền bù về thiệt hại về tài sản và những tổn thất về vật chất, tinh thần cho nhân dân trong suốt thời gian 5 năm qua.
Trong quá trình khai thác than Công ty than Hòn Gai phải chịu trách nhiệm bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản theo quy định. Đồng thời có các biện pháp đảm bảo ổn định, an toàn không để ảnh hưởng đến tuyến đường Tỉnh lộ 337, khu dân cư và các công trình cần được bảo vệ tại khu vực mỏ; thực hiện đúng và đầy đủ các phương pháp, quy trình kỹ thuật. Trường hợp có dấu hiệu không đảm bảo an toàn phải dừng ngay hoạt động khai thác, chế biến, đồng thời có biện pháp khắc phục kịp thời.
Dừng nổ mìn liệu có như bắt cóc bỏ đĩa?
Nhà bà Dung bị nứt nghiêm trọng.
Ngày 6/2/2020, Bộ TN&MT đã cấp Giấy phép số 23/GP-BTNMT cho phép Tập đoàn Than – Khoáng sản Việt Nam khai thác than bằng phương pháp than lộ thiên tại mỏ Suối Lại thuộc phường Hà Khánh, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
Diện tích khu vực khai thác 0,58km2, thuộc tờ bản đồ tỷ lệ 1/50.000 số hiệu F-48-83-A (hệ tọa độ VN-2000, kinh tuyến trục 105 độ, múi chiếu 6 độ). Mức sâu khai thác thấp nhất là -160m; trữ lượng khai thác 1.080.190 tấn than trong đó công suất năm thứ nhất là: 911.754 tấn tương ứng 1 triệu tấn than nguyên khai; công suất khai thác năm thứ 2 là 168.436 tấn tương ứng 184.738 tấn than nguyên khai. Thời hạn khai thác của mỏ Suối Lại là 2 năm.
Tuy nhiên, từ ngày Công ty than Hòn Gai được cấp phép mỏ và bắt đầu khai thác than tại khu vực Suối Lại, bà con tại phường Hà Khánh liên tục có kiến nghị về tình trạng nổ mìn gây nứt nhà, đất đá từ khai trường văng vào nhà dân, khói bụi, tiếng ồn gây ô nhiễm môi trường.
Sau phản ánh của nhiều hộ dân, ngày 19/10/2021, tổ công tác UBND phường Hà Khánh và Công ty than Hòn Gai đã tiến hành kiểm tra hiện trạng thực tế. Tuy nhiên chưa xác định được nguyên nhân gây nứt nhà dân như phản ánh.
UBND phường Hà Khánh và tổ dân phố khu 5 đề nghị công ty dừng hoạt động nổ mìn khai thác than. Thực hiện xong công tác giải phóng mặt bằng bồi thường hỗ trợ với các hộ dân để báo cáo UBND thành phố Hạ Long. Khi thành phố Hạ Long cho phép mới được tiếp tục sản xuất khai thác trong ranh giới được Nhà nước cấp phép.
Trước đó, tháng 12/2020, Công ty than Hòn Gai nổ mìn khiến đá văng vào nhà dân. Lúc đó, các hộ gia đình anh Trần Quang Khải, bà Nguyễn Thị Thủy đã có kiến nghị lên cơ quan chức năng. Ngay sau đó, thành phố Hạ Long yêu cầu Công ty than Hòn Gai dừng nổ mìn, lắng nghe ý kiến nhân dân. Gần 1 năm sau việc khai thác than tại mỏ Suối Lại của Công ty than Hòn Gai tiếp tục “đe dọa” cuộc sống của cư dân xung quanh.
Theo Thông tư 32/2019/TT-BCT của Bộ Công Thương ký ban hành quy định rất rõ Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn trong sản xuất. Theo quy định về vành đai an toàn nổ mìn đất đá lộ thiên thì khoảng cách nổ mìn ốp, nổ mìn lỗ khoan lớn có tạo túi khoảng cách an toàn là lớn hơn hoặc bằng 300m. Tuy nhiên, khoảng cách từ khai trường mỏ Suối Lại đến nhà dân rất gần.
Trao đổi với Báo GD&TĐ, ông Nguyễn Tiến Dũng - Chủ tịch UBND TP Hạ Long - cho biết, UBND TP đã nhận được thông tin phản ánh và giao cho Phó Chủ tịch phụ trách kiểm tra xử lý và sẽ trả lời báo chí sau khi có kết quả.
