“Biến dạng” khu dự án trăm tỷ
Khu dân cư Phú Nhân Nghĩa là một “siêu dự án” quy hoạch dân cư, trung tâm thể dục thể thao, trường học mầm non và các khu chức năng khác.
Dự án được UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư tại Quyết định số 4252/QĐ-UBND ngày 04/11/2015, với mục đích tổ chức không gian quy hoạch dân cư, trung tâm thể dục thể thao, trường học mầm non kết nối với không gian các khu chức năng khác…
Sau đó, Công ty có Tờ trình đề nghị chuyển một phần đất quy hoạch Trung tâm thể dục thể thao và bổ sung quy hoạch đất Trung tâm thương mại, UBND tỉnh đã có Văn bản số 2377/UBND-XD ngày 02/6/2016 và Văn bản số 2898/UBND-XD ngày 22/5/2018 đồng ý. Văn bản số 2898 nêu rõ: “Đồng ý cho phép Công ty… điều chỉnh mật độ xây dựng khu thương mại dịch vụ (từ 30% - 40% lên 65%). Giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan hướng dẫn Công ty... hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục, trình thẩm định, phê duyệt và tổ chức triển khai thực hiện theo đúng quy định của pháp luật hiện hành”.
Thanh tra tỉnh Hà Tĩnh đã chỉ rõ hàng loạt sai phạm lớn tại dự án khu dân cư Phú Nhân Nghĩa huyện Kỳ Anh.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, chủ đầu tư dự án bị phản ứng gay gắt từ dư luận, nhất là gần 500 tiểu thương Chợ thị xã Kỳ Anh khi chuyển từ trung tâm thương mại thành chợ truyền thống. Đặc biệt, nhận thấy có dấu hiệu sai phạm khi biến trung tâm thương mại dịch vụ thành chợ truyền thống, ngày 13/8/2019, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành Quyết định số 2719/QĐ-UBND về việc thanh tra toàn diện dự án này.
Cụ thể, theo báo cáo của UBND huyện Kỳ Anh tại Văn bản số 01/BC-UBND ngày 7/1/2020, trên các lô quy hoạch đất ở liền kề khu vực trước công trình Trung tâm thương mại dịch vụ, chủ đầu tư đã để cho một số hộ dân xây dựng các nhà tạm để tổ chức kinh doanh như chợ, vi phạm quy hoạch đất ở, trật tự xây dựng và mục tiêu đầu tư khu dân cư của dự án được duyệt.
Đến ngày 14/5/2020, UBND tỉnh Hà Tĩnh có Kết luận Thanh tra số 170/KL-UBND chỉ ra hàng loạt sai phạm. Đáng chú ý, Kết luận nêu, công ty đã lập và trình thẩm định thiết kế cơ sở và thiết kế bản vẽ thi công công trình “Trung tâm thương mại dịch vụ” không theo quy định tại Khoản 2, Điều 6, Quyết định số 1371 ngày 24/9/2004 của Bộ trưởng Bộ Thương mại để xác định quy mô đầu tư phù hợp.
Hơn nữa, Công ty TNHH Phú Nhân Nghĩa đã vi phạm hành vi bị nghiêm cấm quy định tại Khoản 11, Điều 12, Luật Xây dựng năm 2014 khi phân chia bên trong tầng 1 công trình “Trung tâm thương mại dịch vụ” thành 356 ki ốt bán hàng, làm thay đổi kết cấu không gian tầng 1 so với thiết kế bản vẽ thi công được thẩm định tại Văn bản số 489 ngày 7/9/2018 của Sở Xây dựng, làm cho công trình có kết cấu như “đình chính của chợ” và tổ chức hoạt động như chợ.
Ai phải chịu trách nhiệm về các sai phạm?
Theo Kết luận thanh tra số 170 của UBND tỉnh Hà Tĩnh, Sở Xây dựng là cơ quan đầu mối chủ trì tham mưu chấp thuận chủ trương đầu tư, thẩm định quy hoạch, thiết kế cơ sở, thiết kế bản vẽ thi công, cấp giấy phép xây dựng, chịu trách nhiệm chính trong việc không xử lý cụ thể các vấn đề được các sở, ngành, địa phương nêu, đề nghị; trong thẩm định thiết kế và cấp giấy phép xây dựng công trình “Trung tâm Thương mại dịch vụ” không đáp ứng tiêu chuẩn, quy mô, tên gọi của “Trung tâm thương mại” theo Quyết định số 1371/2004/QĐ BTM ngày 24/9/2004 của Bộ trưởng Bộ Thương mại. Nội dung thẩm định chưa đánh giá, làm rõ thiết kế chi tiết mặt bằng không gian kinh doanh thương mại tầng 1. Cấp phép xây dựng chưa đảm bảo quy định tại Điểm d, Khoản 1, Điều 102 Luật Xây dựng năm 2014. Tạo sơ hở trong quản lý, bức xúc đối với một số tiểu thương kinh doanh tại Chợ thị xã Kỳ Anh. Trong việc ban hành Văn bản số 2931/SXD QLHĐXD ngày 22/11/2019 thông báo chấp thuận kết quả nghiệm thu hoàn thành công trình Trung tâm thương mại dịch vụ vào thời điểm chưa phù hợp.
Đối với Văn phòng UBND tỉnh, chịu trách nhiệm chính trong việc không tham mưu lãnh đạo UBND tỉnh giao “cơ quan có chức năng đầu mối” chủ trì lấy ý kiến các sở, ngành, địa phương liên quan trước khi cho nhà đầu tư điều chỉnh, bổ sung mục tiêu đầu tư dự án (bổ sung quy hoạch đất trung tâm thương mại).
Sở Kế hoạch và Đầu tư chịu trách nhiệm liên đới trong việc thực hiện chưa đầy đủ nhiệm vụ được quy định tại Khoản 2, Điều 7 Quy định tạm thời ban hành kèm theo Quyết định số 17/2015/QĐ-UBND ngày 27/4/2015 của UBND tỉnh và Khoản 2, Điều 2 Quyết định số 4252/QĐ-UBND ngày 4/11/2015 của UBND tỉnh về chấp thuận chủ trương đầu tư dự án. Trong quá trình kiểm tra dự án (Đoàn kiểm tra theo Quyết định số 12/QĐ-SKHĐT ngày 20/2/2017) đã không đánh giá, làm rõ đối với Công ty và các cơ quan liên quan về quy trình, thủ tục bổ sung mục tiêu đầu tư dự án phải tuân thủ theo quy định tại Khoản 4, Điều 40 Luật Đầu tư năm 2014.
Đối với Sở Công Thương, chịu trách nhiệm trong việc quản lý nhà nước về hoạt động thương mại, định danh hạng mục khi tham gia ý kiến về thiết kế cơ sở của hạng mục chưa đảm bảo đầy đủ theo quy định.
Riêng UBND huyện Kỳ Anh chịu trách nhiệm trong việc thực hiện chưa đầy đủ chỉ đạo của UBND tỉnh tại Quyết định 4252/QĐ-UBND ngày 4/11/2015, Thông báo số 304/TB-UBND ngày 18/9/2018 trong việc cấp phép xây dựng cho các hộ dân mua đất ở (quy hoạch đất ở liền kề, biệt thự của dự án) không căn cứ mục tiêu quy hoạch khu dân cư của dự án để cho các hộ dân xây dựng nhà tạm với mục đích kinh doanh như chợ, vi phạm quy hoạch đất ở và quy hoạch khu dân cư của dự án được duyệt, làm phức tạp thêm tình hình.
Ngay sau khi có kết luận của đoàn thanh tra, UBND tỉnh Hà Tĩnh yêu cầu trong thời hạn 60 ngày, Công ty TNHH Phú Nhân Nghĩa có trách nhiệm khôi phục lại kết cấu bên trong tầng 1 của công trình, hình thành lại đúng 38 khu vực kinh doanh theo thiết kế bản vẽ thi công đã được duyệt. Công ty dừng ngay các hoạt động kinh doanh tại công trình được gọi là “Trung tâm thương mại dịch vụ”, vì bên trong tầng 1 của công trình đã bị Công ty thay đổi kết cấu tương tự như “nhà chính của chợ” và tổ chức hoạt động như chợ - khác với thiết kế bản vẽ thi công và trái với mục tiêu dự án được duyệt.
Cùng trong thời hạn này, Công ty TNHH Phú Nhân Nghĩa phải tổ chức tháo dỡ các nhà tạm đã được các hộ dân xây dựng bên ngoài công trình “Trung tâm thương mại dịch vụ” để kinh doanh như chợ không đúng quy hoạch và mục tiêu của dự án đầu tư được duyệt.
“Trường hợp sau 60 ngày Công ty không thực hiện nghiêm túc nội dung trên, UBND tỉnh sẽ giao các cơ quan chức năng tham mưu thực hiện các biện pháp tiếp theo, theo quy định của pháp luật” - Kết luận Thanh tra 170 khẳng định.
Ngay tại Kết luận 170, UBND tỉnh Hà Tĩnh giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các đơn vị, địa phương liên quan chủ động làm việc, yêu cầu, hướng dẫn Công ty TNHH Phú Nhân Nghĩa thực hiện việc khôi phục lại kết cấu bên trong tầng 1 của công trình được gọi là “Trung tâm thương mại dịch vụ” theo thiết kế bản vẽ thi công được duyệt.
UBND các cấp đã làm hết trách nhiệm?
Hiện nay, công tác phát triển và quản lý chợ vẫn chịu sự điều chỉnh của Nghị định số 02/2003/NĐ-CP ngày 14/1/2003 được sửa đổi bổ sung tại Nghị định số 114/2009/NĐ-CP ngày 23/12/2009 và các văn bản pháp luật khác có liên quan (Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư, Luật Đất đai, Luật Quản lý tài sản công…) Theo phân công của Chính phủ tại 2 nghị định kể trên, UBND các cấp có trách nhiệm chỉ đạo việc lập Quy hoạch phát triển chợ, quản lý đầu tư xây dựng chợ theo phân cấp về đầu tư xây dựng cơ bản, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về chợ.
Bên cạnh đó, công tác quản lý trung tâm thương mại hiện vẫn thực hiện theo Quyết định số 1371/2004./QĐ-BTM ngày 24/9/2004 của Bộ Thương mại (nay là Bộ Công Thương) về việc ban hành Quy chế siêu thị, trung tâm thương mại và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan. Tại điều 9 Quyết định 1371 quy định: “Sở Thương mại có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan hữu quan giúp UBND tỉnh, thành phố thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với siêu thị, trung tâm thương mại trên địa bàn tỉnh, thành phố”.
Những sai phạm từ dự án trên đã xảy ra một thời gian dài. Kết luận thanh tra đã chỉ rõ trách nhiệm của từng đơn vị. Vấn đề ở chỗ, đến nay những sai phạm này chưa được khắc phục, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan đến nay, vẫn chưa giải quyết đứt điểm.
Báo Công Thương sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này.
