Lật tẩy chiêu trò huy động vốn qua "Hợp đồng hợp tác kinh doanh"
Thời gian qua, nhiều doanh nghiệp đã tiến hành huy động vốn thông qua hình thức “Hợp đồng hợp tác kinh doanh” với mức lợi nhuận cam kết từ 5-7%/tháng, tương đương 60-84%/năm. Thậm chí, nhằm thu hút dòng tiền lớn, nhiều doanh nghiệp còn cam kết chi trả cho nhà đầu tư có thể lên đến 100% hoặc 168%/năm.
Gần đây, hàng loạt các nhà đầu tư đã có đơn trình báo và tố giác bà Mai Hà Trang - Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Xúc tiến thương mại CCV Group (gọi tắt là Công ty CCV Group - địa chỉ tại tòa nhà Epic, ngõ 19 Duy Tân, phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, TP Hà Nội) có dấu hiệu "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" thông qua ký kết hợp đồng hợp tác kinh doanh.
Theo đó, các nhà đầu tư cho biết, Công ty CCV Group giới thiệu đang có nhu cầu mở rộng hoạt động kinh doanh trồng rau má và chế biến các sản phẩm từ rau má. Công ty giới thiệu bao gồm các thông tin về quy mô đầu tư dự án, kế hoạch kinh doanh, lợi nhuận, cùng rất nhiều thông tin hứa hẹn về lợi nhuận khác để thuyết phục các nhà đầu tư ký “Hợp đồng hợp tác kinh doanh” với Công ty CCV Group (có người đại diện là bà Mai Hà Trang, Chủ tịch HĐQT).
Như trường hợp anh N.V T. - người đã đầu tư 2 tỷ đồng vào CCV Group cho biết, khi giới thiệu về các hoạt động, dự án của công ty, bà Mai Hà Trang cùng các nhân viên đã thông tin không rõ ràng, thổi phồng các dự án nhằm tạo niềm tin cho người dân. Cùng với đó, các cá nhân đã đưa ra nhiều hứa hẹn, cùng các cam kết về mức lợi nhuận lên đến 5%/tháng. Ngoài ra, Công ty CCV Group cũng đưa ra nhiều chương trình với các tên gọi mỹ miều như “bốc thăm trúng thưởng”, “tri ân nhà đầu tư”,... và đưa ra các “chính sách” với mức “lợi suất” kinh doanh dành cho nhà đầu tư góp vốn hợp tác kinh doanh lần lượt là 2%, 3%, 3,9%...
Đặc biệt, nhằm mở rộng quy mô, thu hút thêm nhiều người đầu tư, Công ty CCV Group cũng đã ban hành cơ chế “thưởng” dành cho nhân viên, cộng tác viên kinh doanh với cơ chế “cứ mỗi hợp đồng hợp tác kinh doanh được ký kết với công ty, nhân sự sẽ được hưởng mức hoa hồng 0,3% hằng tháng tính trên giá trị hợp đồng và hưởng trong suốt thời hạn thực hiện hợp đồng”.
“Với những giới thiệu “có cánh”, đã có hàng trăm cá nhân thực hiện đầu tư vốn vào doanh nghiệp qua ký kết “Hợp đồng hợp tác kinh doanh” với Công ty CCV Group, tổng số tiền đầu tư lên tới hàng trăm tỷ đồng. Trong đó, có nhà đầu tư góp 1-2 tỷ, thậm chí có nhà đầu tư đã ký hợp đồng với tổng giá trị lên đến hơn 25 tỷ đồng. Số tiền được nhà đầu tư chuyển vào tài khoản của Công ty CCV Group và tài khoản cá nhân bà Hà Mai Trang sau khi hai bên ký hợp đồng” - anh T. cho biết.
Tổng số tiền đầu tư theo hợp đồng của anh T. là 2 tỷ đồng được chuyển thẳng vào tài khoản cá nhân của bà Mai Hà Trang (tại Ngân hàng ACB). Sau đó, Công ty CCV Group đã thực hiện thanh toán các khoản lợi nhuận theo cam kết trong vòng 3 tháng đầu, mỗi tháng 5% tương ứng 100 triệu đồng.
Tuy nhiên, chỉ ngay sau đó, Công ty CCV Group đã có thông báo về việc điều chỉnh mức lợi nhuận từ 5% xuống 3%/tháng. Dù cho rằng, việc tự động điều chỉnh giảm lãi suất cam kết của công ty là vi phạm quy định của hợp đồng nhưng để đồng hành cùng công ty, các nhà đầu tư vẫn đồng ý hạ lãi suất. Thế nhưng, Công ty CCV Group lại tiếp tục có thông báo lùi chi trả lãi suất của tháng về những ngày cuối tháng. Và, cũng từ đó đến nay, công ty đã không chi trả thêm bất cứ khoản lợi nhuận cam kết nào.
“Với số tiền đầu tư là 2 tỷ, giờ tôi mới nhận lại được 300 triệu đồng. Từ đó công ty và bà Trang không tiến hành chi trả thêm bất cứ khoản nào” - anh T. bức xúc.
Nghiêm trọng hơn, sau khi dừng trả lợi nhuận cam kết, Công ty CCV Group cũng cho nhân viên nghỉ việc và xóa tất cả các thông tin cũng như website của công ty. Cùng với đó, nhà đầu tư cũng cho rằng, dòng tiền mà họ đầu tư vào công ty không được đưa vào kinh doanh mà được sử dụng vào các mục đích cá nhân khác. Sau đó, các nhà đầu tư đã phản ánh và yêu cầu bà Mai Hà Trang và Công ty CCV Group phải thực hiện cam kết theo hợp đồng nhưng đều nhận lại sự né tránh, hứa hẹn và chối đẩy trách nhiệm.
Chị N.T.Y. người đã đầu tư tổng số tiền lên đến hàng chục tỷ đồng vào Công ty CCV Group đã gần như rơi vào trầm cảm những ngày gần đây. Chị cho biết, toàn bộ tài sản của gia đình đã được chị chuyển vào đầu tư tại doanh nghiệp này, nhưng từ nhiều tháng nay không nhận được thanh toán, đứng trước nguy cơ mất trắng toàn bộ gia sản.
“Hiện nay mẹ tôi đang nằm viện điều trị đột quỵ, tôi rất cần tiền để lo cho bà. Vậy nhưng nhiều tháng nay đã không thể liên lạc với bà Trang và công ty. Những người được bà Trang ủy quyền đến nay cũng từ chối thông tin, họ bảo không liên quan. Tôi thật sự không biết phải làm thế nào?” - chị Y. buồn bã.
Cùng chung cảnh ngộ là anh Nguyễn A. D. (Trần Phú, quận Hoàng Mai, TP Hà Nội), năm 2022 anh nghe theo lời kêu gọi đầu tư góp vốn có thời hạn với bà Mai Hà Trang nên đã góp vốn vào sản xuất cây rau má ở huyện Bến Lức và huyện Đức Huệ, tỉnh Long An để phát triển nông nghiệp Việt Nam.
Để tạo lòng tin nhằm thu hút vốn từ nhà đầu tư, bà Trang đã yêu cầu bộ phận kinh doanh của công ty quảng cáo về mô hình sản xuất nông nghiệp và các sản phẩm chăm sóc sức khỏe, thuyết trình các phương án đầu tư, triển vọng kinh doanh và lợi nhuận từ mô hình này. “Bà Trang còn đưa ra nhiều hứa hẹn, cam kết về lợi nhuận hàng tháng cho nhà đầu tư bắt đầu từ ngày đầu tiên sau khi góp vốn và giới thiệu rất nhiều người đã đầu tư vào dự án thành công, quy mô sẽ mở rộng hơn” - anh D kể lại.
Sau khi nghe những lời mời mùi mẫn, anh D đã quyết định đầu tư vào công ty 750 triệu đồng. Thời hạn của hợp đồng là 8 tháng (đến ngày 25/11/2022) hết hạn. Tuy nhiên, sau đó bà Trang đã viện nhiều lý do và cũng với chiêu bài hứa hẹn, cam kết để tiếp tục yêu cầu anh D. ký thêm phụ lục hợp đồng kéo dài thêm 6 tháng.
“Tôi thấy sự việc này có dấu hiệu trốn tránh nghĩa vụ thực hiện hợp đồng bắt đầu từ tháng 4/2023 khi công ty và bà Trang không còn trả lợi nhuận cho nhà đầu tư. Sau nhiều lần giục bằng các hình thức như: Gọi điện, đến công ty, đến trụ sở công ty thì bà Trang luôn trốn tránh, bây giờ tôi cũng không còn cách nào khác nữa, sợ lại mất trắng số tiền bao năm dành dụm” - anh D bức xúc cho biết.
Cùng chung bức xúc là chị Đinh Thị N (Cầu Diễn, Nam Từ Liêm, Hà Nội) cũng làm đơn tố giác tội phạm đối với bà Mai Hà Trang. Theo đó, chị N biết bà Trang qua một người bạn. Khi tiếp xúc với chị N, bà Trang đã vẽ ra những dự án kinh doanh và trồng rau má. Bà Trang liên tục dùng những lời “mật ngọt” để tạo lòng tin với chị N. Do thiếu hiểu biết mà chị N đã quyết định ký tới 3 hợp đồng hợp tác đầu tư với tổng giá trị là 750 triệu đồng, chuyển khoản vào tài khoản cá nhân của bà Trang.
“Sau khi đã vi phạm hơp đồng, không chi trả lợi nhuận, bà Trang vẫn sử dụng chiêu trò như tiếp tục hứu hẹn, cam kết trả nợ. Tôi đã rất nhiều lần đến gặp nhưng đều nhận được sự né tránh, thoái thác của bà Trang. Cuối cùng, những lời hứa hẹn đó cũng không thành hiện thực. Tôi đã tìm hiểu rất kỹ, có rất nhiều gia đình cũng bị Trang lôi kéo như trường hợp của tôi. Tôi rất mong cơ quan chức năng vào cuộc để đòi lại số tiền của tôi và rất nhiều người khác” - chị N chia sẻ.
Nhà đầu tư “trăm đường thiệt” với các điều khoản hợp đồng
Để có những đánh giá về góc độ pháp lý của hoạt động huy động vốn này, chúng tôi đã trao đổi với luật sư Nguyễn Văn Tuấn - Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS, thuộc Đoàn Luật sư TP Hà Nội. Theo ông Tuấn, Hợp đồng hợp tác kinh doanh là hợp đồng được ký giữa các nhà đầu tư nhằm hợp tác kinh doanh, phân chia lợi nhuận, phân chia sản phẩm theo quy định của pháp luật mà không thành lập tổ chức kinh tế. Hợp đồng được ký kết giữa các nhà đầu tư trong nước thì “thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự”.
Điều 504 Bộ luật Dân sự năm 2015 cũng quy định: “Hợp đồng hợp tác là sự thỏa thuận giữa các cá nhân, pháp nhân về việc cùng đóng góp tài sản, công sức để thực hiện công việc nhất định, cùng hưởng lợi và cùng chịu trách nhiệm”.
“Tuy nhiên, loại hình này sẽ tiềm ẩn rủi ro không thể tránh khỏi đối với nhà đầu tư, vì bản chất “lãi ăn, thua chịu”. Do đó, trước khi quyết định hợp tác kinh doanh, nhà đầu tư phải xem xét, đánh giá và phân tích kỹ doanh nghiệp và dự án” - luật sư Tuấn chia sẻ.
Về các điều khoản, theo luật sư, việc Công ty CCV Group ký với các nhà đầu tư “Hợp đồng hợp tác kinh doanh”, ngoại trừ tên gọi thì những quy định trong nội dung của hợp đồng đều chưa phù hợp với quy định của Bộ luật Dân sự năm 2015 và Luật Đầu tư năm 2020. Mức lãi suất của Công ty CCV Group đưa ra cũng có thể nói là “phi thực tế” với bất cứ loại hình kinh doanh nào.
Cụ thể, những bản “Hợp đồng hợp tác kinh doanh” này đều ghi: “Bên A là doanh nghiệp được thành lập hợp pháp theo quy định của pháp luật Việt Nam. Hiện tại, bên A đang mời gọi các nhà đầu tư có đầy đủ năng lực về tài chính để cùng nhau hợp tác thực hiện các hoạt động kinh doanh của công ty (Hợp đồng không nêu rõ về tên dự án, kế hoạch phát triển dự án hoặc kế hoạch sử dụng vốn góp ra sao)”.
Khác với quy định của luật, tại mục lợi nhuận, “Hợp đồng hợp tác kinh doanh” này ghi: “Nhằm đảm bảo quyền lợi của bên B và không phụ thuộc vào hoạt động kinh doanh của mình, bên A hứa chi trả cho bên B lợi nhuận kinh doanh là số tiền tương ứng với 0,5% giá trị của khoản đầu tư...”. Và, “lợi nhuận này được thanh toán từng tháng, thời điểm bắt đầu nhận lợi nhuận là sau 1 tháng kể từ ngày các bên ký hợp đồng và bên B bàn giao tiền đầu tư cho bên A”. Thậm chí mức lợi nhuận này “không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng”. Ngoài khoản lợi nhuận này, bên B không được nhận bất kỳ khoản tiền hoặc lợi nhuận nào khác từ hoạt động kinh doanh của bên A.
Ngoài ra, theo quy định hiện hành, thành viên góp vốn sẽ được tham gia quyết định các vấn đề liên quan đến thực hiện hợp đồng hợp tác, giám sát hoạt động hợp tác. Tuy nhiên, “Hợp đồng hợp tác kinh doanh” này lại có nội dung: “Bên A được toàn quyền quyết định việc quản lý và sử dụng khoản tiền đầu tư của bên B ngay sau khi nhận bàn giao” và “không có trách nhiệm thông báo huy động cho bên B về các hoạt động huy động vốn đối với các nhà đầu tư khác”. Ngược lại, bên B sẽ “cam kết không can thiệp vào bất kỳ hoạt động kinh doanh nào của bên A hoặc có hành vi cản trở việc huy động vốn của bên A với nhà đầu tư khác” và “không được phép đơn phương chấm dứt hợp đồng trong vòng 2 tháng. Sau 2 tháng, nếu nhà đầu tư chấm dứt thì sẽ mất 20% số tiền đầu tư và không có khiếu nại gì”.
Có thể thấy, đối chiếu với các quy định hiện hành, loại hình “Hợp đồng hợp tác kinh doanh” mà Công ty CCV Group ký với các nhà đầu tư hoàn toàn không phải là hợp đồng hợp tác đầu tư theo luật định.
Được biết, hiện bà Trang đã nghỉ sinh con và nhà đầu tư không thể liên lạc được. Gọi điện tới cho những người được bà Trang ủy quyền giải quyết công việc cũng không ai nghe máy. Rất mong các cơ quan chức năng vào cuộc để làm rõ những dấu hiệu vi phạm pháp luật (nếu có) đối với bà Mai Hà Trang cũng như đưa ra những cảnh báo đối với các nhà đầu tư đang lựa chọn mô hình kinh doanh này.
