Phan Sào Nam tại phiên tòa trước đó
Lật tẩy tình tiết “lập công” không có thật
Phan Sào Nam - người tổ chức, điều hành đường dây đánh bạc nghìn tỷ dưới hình thức game bài được ra tù vào ngày 6/2/2021 sau khi được giảm 22 tháng. Sau đó, ngày 12/4, Vụ Kiểm sát việc tạm giam, tạm giữ (Vụ 8) - Viện KSND Tối cao xem xét lại hai quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù của TAND tỉnh Quảng Ninh đối với phạm nhân này.
Từ kết quả kiểm tra, Vụ 8 cho rằng, Quyết định số 587 ngày 29/4/2020 và Quyết định số 80 ngày 4/2/2021 về việc giảm thời hạn chấp hành án phạt tù của TAND tỉnh Quảng Ninh đối với phạm nhân Phan Sào Nam (SN 21/9/1979, trú quận 1, TP HCM) bị kết án về tội “Tổ chức đánh bạc” và tội “Rửa tiền” theo Bản án hình sự phúc thẩm số 110/2019, ngày 12/3/2019 của TAND Cấp cao tại Hà Nội là không đủ điều kiện và không có căn cứ pháp luật.
Cơ quan chức năng chỉ rõ, tại văn bản số 851 ngày 20/11/2019 của Cơ quan ANĐT Công an tỉnh Phú Thọ có nội dung, “Cơ quan điều tra đã tiếp xúc, vận động Phan Sào Nam viết thư gửi gia đình Lê Văn Kiên để vận động đối tượng đầu thú. Kết quả, sau khi được gia đình thông báo về việc Phan Sào Nam viết thư vận động cùng với sự tác động của Cơ quan An ninh điều tra..., ngày 20/10/2019, Kiên đã về nước đầu thú”.(Lê Văn Kiên là đồng phạm của Phan Sào Nam trong việc tổ chức đường dây đánh bạc và bỏ trốn sang Philippines - PV).
Tuy nhiên, kết quả xác minh của Vụ 8 - VKSND Tối cao tại Trại tạm giam và Cơ quan ANĐT Công an tỉnh Phú Thọ xác định,trong quá trình giam giữ không có việc Phan Sào Nam viết thư động viên đối tượng truy nã quốc tế Lê Văn Kiên về nước đầu thú. Ngoài ra, điều tra viên và cán bộ điều tra không biết Phan Sào Nam tác động đến gia đình Lê Văn Kiên như thế nào, không có tài liệu xác định Phan Sào Nam gửi thư ra ngoài để vận động đầu thú.
Theo đó, cơ quan chức năng xác định, văn bản của Cơ quan ANĐT Công an tỉnh Phú Thọ xác nhận Phan Sào Nam lập công là không có căn cứ. Dẫn đến, văn bản số 01 ngày 25/3/2020 của Trại giam Quảng Ninh đề nghị Hội đồng xét duyệt giảm thời hạn chấp hành án phạt tù cho Nam với tình tiết đặc biệt “Lập công” là không đúng quy định của pháp luật.
Dựa vào trình bày hoàn cảnh khó khăn để xếp loại
Ngoài tình tiết “lập công” không có thật, tài liệu xác minh của cơ quan tố tụng, thể hiện Phan Sào Nam không tích cực khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội của mình gây ra.
Cụ thể, làm việc với Cơ quan An ninh điều tra vào các ngày 25/9/2017, 25/10/2019, 28/11/2019 về việc gia hạn phong tỏa tài khoản của Phan Sào Nam và vợ tại Ngân hàng DBS Singapore, Nam đều không hợp tác để phong tỏa tài khoản.Bên cạnh đó, khi làm việc với Cục Thi hành án dân sự tỉnh Phú Thọ, ngày 28/4/2020 và 14/10/2020, Nam không đồng ý, không tự nguyện khấu trừ số tiền 5,3 triệu USD tại ngân hàng DBS Singapore để thi hành phần nghĩa vụ trên 155 tỷ đồng còn lại theo quyết định của bản án.
Ngoài tài sản cơ quan chức năng phát hiện và yêu cầu Nam truy nộp, hiện nay Nam còn hơn 253.000 SGD tại Ngân hàng DBS Singapore nhưng Nam không khai báo, không tự nguyện, chủ động khấu trừ số tiền này.
Đáng chú ý, khi xếp loại thi đua chấp hành án phạt tù cho Phan Sào Nam, Trại giam Quảng Ninh còn căn cứ vào đơn trình bày hoàn cảnh kinh tế gia đình đặc biệt khó khăn của bà Phan Thu Nga (mẹ của Nam). Tuy nhiên, kết quả xác minh tại UBND phường Đa Kao, quận 1, TPHCM cho thấy, gia đình Nam không thuộc trường hợp có hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn. Như vậy, có căn cứ xác định đơn trình bày gia đình có hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn của gia đình Phan Sào Nam là không đúng.
Từ những căn cứ trên, Vụ 8 - Viện KSND Tối cao xác định, phạm nhân Phan Sào Nam không đủ điều kiện để được hưởng tình tiết “Lập công” và xếp loại thi đua chấp hành án phạt tù đạt loại “Khá” vào các quý I, II, III, IV năm 2020.
Sau khi tiếp nhận hồ sơ vụ việc, Viện KSND Cấp cao tại Hà Nội quyết định kháng nghị theo hướng đề nghị TAND Cấp cao tại Hà Nội xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm: Hủy quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 587 và 80 của TAND tỉnh Quảng Ninh đối với Phan Sào Nam theo quy định của pháp luật.
Luật sư Nguyễn Anh Tuấn, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, theo quy định tại Khoản 11, Điều 368 Bộ Luật tố tụng hình sự: “Viện kiểm sát có quyền kháng nghị, phạm nhân có quyền khiếu nại đối với quyết định về việc chấp nhận hoặc không chấp nhận đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện, quyết định hủy quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện...”.
Luật sư Nguyễn Anh Tuấn băn khoăn khi xét xử giám đốc thẩm. Bởi Điều 370 quy định “Giám đốc thẩm là xem xét lại bản án, quyết định của tòa án đã có hiệu lực pháp luật nhưng bị kháng nghị vì phát hiện có vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong việc giải quyết vụ án”. Vậy, các quyết định giảm thời gian chấp hành án phạt tù thuộc lĩnh vực thi hành án hình sự có phải là "việc giải quyết vụ án" hay không? Trong khi đó, theo Điều 387 Bộ luật tố tụng hình sự về phạm vi giám đốc thẩm “Hội đồng giám đốc thẩm phải xem xét lại toàn bộ vụ án mà không chỉ hạn chế trong nội dung kháng nghị” - luật sư Tuấn nói. Tuy nhiên, theo quan điểm của luật sư Tuấn, ông Phan Sào Nam nên tự nguyện quay lại nhà tù.
